BOŞANMA ÇOCUKLARA NASIL ANLATILMALI?

BOŞANMA ÇOCUĞA NASIL ANLATILMALI?

Boşanma bazen ebeveynler için de çocuk için de en sağlıklı seçim olabilmektedir. Her ne kadar can sıkıcı ve zor bir süreç olsa da gerektiğinde bu yol sonraki süreçler için daha iyi olmaktadır.

Bu yazıda neler okuyacaksınız?

1-Boşanma çocuklara nasıl anlatılmalı?

2-Yaş gruplarına göre boşanmanın çocuklar üzerindeki etkileri

3-Yaş gruplarına göre boşanma sürecinde çocuklarla neler yapılmalı?

4-Bu süreçte zorlayıcı faktörler neler olabilir?

5-Boşanma sonrası nasıl davranılmalı?

6-Boşanmadan emin olamayanlar için tavsiyeler

Boşanma bazen ebeveynler için de çocuk için de en sağlıklı seçim olabilmektedir. Her ne kadar can sıkıcı ve zor bir süreç olsa da gerektiğinde bu yol sonraki süreçler için daha iyi olmaktadır.

1- Boşanma Çocuklara Nasıl Anlatılmalı?

Bu süreçte en önemli noktalardan biri her iki ebeveynin de süreci beraber yönetmesidir. Bu sebeple başlangıç aşaması olan ‘çocuklara açıklama’ kısmında da beraber anlatmak çok daha faydalı olacaktır. Ebeveynlerin açıklarken kaygılı görünmemesi, net olması ve çocukların sordukları sorulara sabırla cevap vermeleri çok önemlidir.

Açıklama kısmı yaşlara göre farketmekle beraber 2-9 yaş arasında oyunla anlatmak sağlıklı yöntemlerden biridir. Figür kullanımıyla da oyun desteklenebilir. Oyuncakların anne, baba ve çocuk figürleri olarak kullanımıyla beraber yapılacak açıklama 2-9 yaş için; anne, baba ve çocuklar bu evin içerisinde yaşıyorlarmış. Daha sonra anne ve baba anlaşamadıkları için artık aynı evin içinde yaşamamaya karar vermişler. Çocukların artık iki tane evi olmuş. Anne ve baba çocuklarını çok sevmeye devam etmişler.

9 yaştan sonraki gruplarda yavaş yavaş ergenliğe de girilmesiyle beraber çocukların somut döneme girişleri de başlamıştır. Boşanmayı aynı şekilde işin içerisine oyun katmadan anlatabilirsiniz. Bu yaşlarda kabullenmek zor olabilir çocuklar için. Özellikle arkadaş çevresinde dışlanma korkusu yaşamaları ve bu durumun onları ezik hissettireceğini düşünmeleri mümkün. Her durumda onların yanında olduğunuzu ve her iki ebeveyn olarak da onlara duyduğunuz sevginin değişmediğini göstermeniz çok önemlidir.

2- Yaş Gruplarına Göre Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri ve 3-Yaş Gruplarına Göre Boşanma Sürecinde Çocuklarla Neler Yapılmalı?

  a) 0-3 Yaş Grubu

Çocuk bu süreçte anne babandan birinin evden taşındığını algılayabilecek yaştadır. Fakat neden olduğunu ve boşanmanın ne demek olduğunu tam olarak algılayamaz. Bu süreçte tepki olarak daha fazla ağlayabilir, uyku problemleri gösterebilir, altına kaçırma, parmak emme gibi problemler ortaya çıkabilir. Ebeveynden ayrı kaldığı zaman huzursuz olabilir. Öfkeli davranışlar sergileyebilir bazen öfke patlaması boyutunda olabilir. Çevreye ve özellikle ebeveynlere karşı ısırma gibi rahatsız edici davranışlarda bulunabilir.

Bu süreçte eskiden olduğu gibi günlük rutinlerin değişmemesi çok önemlidir. Çocuğun; anne ile yalnız ve baba ile yalnız vakit geçirmesi de çok önemlidir. Kaygılı görünmemek ve çocuğun güvenli bir ortamda büyümesini sağlamak da çok önemlidir.

   b)   3-6 Yaş Grubu

Bu yaş grubundaki çocuk boşanma kelimesinin anlamını bilmez. Bununla beraber anne ve babadan birinin sonraki hayatlarında aktif olmadığını fark eder. Bu farkındalıkla çokça soru sorar ve daha somut cevaplar ister. Bu yaş grubunda en çok karşılaşılan problem çocuğun bu durumdan kendini sorumlu hissetmesidir. Bunun önüne geçmek için aile yaşanan durumun onunla alakalı olmadığını ve çift olarak artık anlaşamadıklarını söylemelidir. Yine öfke bu yaş grubunda da karşımıza çıkar. Beraber yaşadığı ve daha çok vakit geçirdiği ebeveyne karşı öfkesi daha fazla olabilir. Uyku düzeni de bozulabilir. Uyku terörü, kabus gibi durumlar ortaya çıkabilir. Destekleyici tutum olarak ebeveynin yapması gerekenler ise; özellikle ayrı olan ebeveyni istediği zaman görebileceği fikrini aşılamak ve sık sık telefonda konuşmak, anne ve baba ile ayrı ayrı bol bol vakit geçirmesini sağlamak ve bu geçirilen sürelerde çocuğun duygularını aktarması için onu cesaretlendirmek, çocuğun kendini keşfedebileceği alanlar yaratmak, son olarak boşanma hadisesinden onun sorumlu olmadığını ve bakımının düzenli bir şekilde süreceğinden bahsetmek.

   c) 6-11 Yaş Grubu

6-11 yaş grubu çocukların soyut döneme yavaş yavaş geçtiği ve algılarının da yetişkinlerinkine yaklaştığı dönemlerdir. Bu dönemde boşanmanın ne anlama geldiğini anlayabilirler ve anne babalarının artık birbirlerini eskisi gibi sevmeyeceklerinin farkındadırlar. En çok karşımıza çıkan davranışlardan biri çocukların eskisi gibi birleşme hayali kurmalarıdır. Bu hayal ile bazı davranışlarda da bulunabilirler. Sabırla bunun olmayacağını anlatmak gerekir. Tepkileri daha yoğundur diğer yaş gruplarına göre. Kendi çevresine karşı da hırçınlaşır ve onlarla iletişimini zayıflatır. Birlikte yaşadığı ebeveynine karşı daha sert davranabilir. Somatik belirtilerden baş ve karın ağrıları sık sık yaşanabilir. Giden ebeveynin artık onu istemediği sevmediği düşüncelerine kapılabilir. Destekleyici tutumlarda her iki ebeveyne de çok rol düşüyor. Her sorusuna sabırla ve kaygılı ifade takınmadan cevap vermek çok önemlidir. Çocuğun bu süreçte spor faaliyetlerine katılmaları ve duygusal olarak da desteklenebilecekleri faaliyetlere katılmaları çok önemlidir. Özellikle psikolojik destek bu yaş grubu için önemlidir. Değişim hemen kabullenebilecekleri bir şey olmadığı için sordukları sorular bazen sizi yorabilir. Ama alışma sürecine saygılı olup bu soruları cevaplandırmak çok önemlidir. İhtiyaçlarının eskisi gibi karşılanması da önemlidir. Bu yaşlarda temel ihtiyaçlarının karşılanmasından korkabilirler. Bu korkularını yenmeleri için rutinin bozulmadan devam etmesi destekleyici olacaktır.

4- Bu Süreçte Zorlayıcı Faktörler Neler Olabilir?

–Çocukların haricinde bu süreçte zorlayıcı faktörlerden biri de anne ve babanın psikolojik sağlığını koruyabilmesidir. Yas süreci olarak kabul edilen bu süreç çocuğun da olumsuz etkilenmesine sebebiyet verebilir. Bu sebeple kendi sürecinizi yaşarken de yardım almak temel ihtiyaçlardan sayılabilir.

–Etraftan gelen yorumlara kulak kapatmak da sizi zorlayacaktır. Kendi çekirdek aileniz bile bazen bu süreçte duygularınızı anlamayabilir ve size karşı zorlayıcı olabilir. Yine bu noktada da en çok düşünmeniz gereken şeylerin kendi psikolojik sağlığınız ve çocuğunuzun psikolojik sağlığı olduğunu unutmamalısınız.

–Maddi olarak da bazı zor zamanlar sizi bekliyor olabilir. Bu sebeple eğer her iki ebeveyn de çalışıyorsa çocuğun bakımını eşit bir şekilde üstlenmek faydalı olacaktır.

5-Boşanma Sonrası Nasıl Davranılmalı?

En önemli noktalardan biri boşanma sonrası ebeveynlik rolünü unutmamaktır. Bazı ebeveynler boşanma gerçekleştikten sonra özgürlük hissine kapılarak çocukları olduğunu unutabiliyor. Çocuğun psikolojik sağlığına koruması için rolleri unutmamak gerekir. Diğer ebeveyn hakkında da kötü konuşmamak konuşulduğunda uyarmak çok önemlidir. Özellike ebeveynlerin anne ve babaları bazen kötü konuşmayı kendilerine hak görmektedir. Bunu çocuğun yanında yapmamaları gerektiğinin vurgulanması gerekir. Çocuk anneye baba hakkında veya babaya anne hakkında şikayetle geldiğinde onun bu duygusunu tetiklememek gerekir. Cevapsız bırakmadan onun duygusuna odaklanarak konuşmak önemlidir.

Bazı ebeveynler yeni bir evlilik yapmak ister. Çocuk için bunu en azından 1 sene ertelemek gerekir. Çocuk henüz yeni hayatına alışamadan bambaşka bir yenilik ile onun karşısına çıkmak iyice kafasını karıştıracaktır.

6-Boşanmadan Emin Olamayanlar İçin Tavsiyeler

Bu karardan emin olana ve hatta boşanma davası açılana kadar çocuğa bir şey açıklanmaması en doğru şeylerden biridir. Çocuk kafası karışmadan bu süreci atlatmalıdır.

Bazen ebeveynler tek taraflı bu istekte ısrarcı olabilir. Bu sebeple boşanmak isteyen tarafın biraz uzaklaşması ve bu durumu düşünmesi daha sağlıklı olacaktır.

Her iki tarafın da istediği fakat emin olmadığı durumlarda da yine uzaklaşmak faydalı olabilir. Fakat yalnızca uzaklaşmak değil çift ve aile terapistlerine başvurmak faydalı olacaktır.